Mobbing - fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać?

Przemoc w szkole stała się obecnie jednym z najbardziej palących i najżywiej dyskutowanych problemów społecznych w Polsce, choć wciąż nie potrafimy ocenić prawdziwej skali tego groźnego zjawiska. Przepychanki czy nawet bijatyki między uczniami przywykliśmy uważać za normalny element szkolnego życia, lecz kiedy dowiadujemy się o szokujących formach znęcania się grup rówieśniczych nad słabszymi kolegami, jesteśmy do głębi wstrząśnięci. Najbardziej zdumiewa nas to, że szykanowane dzieci zazwyczaj nie szukają pomocy ani ratunku u dorosłych – wychowawcy, szkolnego psychologa, nawet rodziców. Kiedy opinią publiczną wstrząsa kolejna tragedia, taka jak samobójstwo dziewczynki lub chłopca dręczonych, niekiedy przez wiele miesięcy, przez rówieśników, wszyscy zaczynają bić na alarm i poszukiwać środków naprawczych.
Agresja w szkołach nie jest oczywiście zjawiskiem wyłącznie polskim. Wiele krajów, w tym kraje skandynawskie, borykało się z tym problemem. Badania nad zjawiskiem szkolnej przemocy zaowocowały powstaniem wielu solidnie opracowanych programów jej zwalczania. Warto czerpać z tych doświadczeń.

Dan Olweus, profesor psychologii na uniwersytecie w Bergen (Norwegia), od blisko 30 lat zajmuje się mobbingiem – zjawiskiem przemocy międzyrówieśniczej w szkole. Dzięki dziesiątkom jego książek i prac poświęconych temu zjawisku w sposobie myślenia Szwedów i Norwegów dokonał się prawdziwy przełom: przemoc nieuważana jest już za element szkolnego kolorytu, lecz za społeczną patologię, której trzeba konsekwentnie zapobiegać. Stworzył także własny program zapobiegania przemocy, wdrażany od lat m.in. w Norwegii oraz w wielu szkołach amerykańskich. Kluczowe założenia tego programu przedstawia niniejsza książka.